14.01.2022

Prawo do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop

Kodeks pracy przewiduje zasadę naturalnego wykonania zobowiązań urlopowych co w konsekwencji oznacza konieczność udzielenia pracownikowi urlopu w naturze, w celu regeneracji sił i odpoczynku po okresie nieprzerwanej pracy. Jednakże wykorzystanie urlopu w taki sposób nie zawsze jest możliwe, stąd konieczne stało się przyznanie pracownikowi świadczenia zastępczego w postaci ekwiwalentu pieniężnego. 

Zgodnie z art. 171 §  1 Kodeks pracy „w przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny”.

Z treści powołanego przepisu wynika, że konieczną przesłanką dla ustalenia prawa do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany w całości lub w części urlop jest zakończenie stosunku pracy. Ustawodawca nie sprecyzował jednak rodzaju rozwiązania umowy czy też podstaw jej wygaśnięcia co oznacza, że każdy rozwiązanie lub wygaśniecie umowy daje możliwość dochodzenia świadczenia zamiennego. 

Co więcej, podkreślić należy, że prawo do wypłaty ekwiwalentu pieniężnego dotyczy zarówno urlopów bieżących, jak i zaległych.  Zgodnie z zasadą proporcjonalności, wyrażoną w art. 1551 Kodeksu pracy, prawo do ekwiwalentu pieniężnego przysługuje pracownik w wymiarze odpowiadającym okresowi zatrudnienia u danego pracodawcy. Ponadto, jeżeli pracownik nie wykorzystał urlopu w latach poprzednich, to ma prawo do ekwiwalentu za te urlopy, wobec których roszczenie nie uległo przedawnieniu. 

W kwestii wysokości przysługującego ekwiwalentu wato odnieść się do ugruntowanego stanowiska doktryny zgodnie z którym „wysokość świadczenia oblicza się zatem na podstawę wynagrodzenia z okresu bezpośrednio poprzedzającego miesiąc, którym ustał stosunek pracy.” (A. Kosut [w:] Kodeks pracy. Komentarz. Tom II. Art. 114-304(5), wyd. V, red. K. W. Baran, Warszawa 2020, art. 171.) Zasada ta dotyczy również urlopów zaległych, chociażby wysokość wynagrodzenia w roku, za które przysługiwały owe urlopy była inna. 

Warto również zaznaczyć, iż w przypadku zawarcia przez strony porozumienia co do wykorzystania urlopu w czasie pozostawania pracownika w stosunku pracy na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej z tym samym pracodawcą bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę, pracodawca nie ma obowiązku wypłacenia pracownikowi odpowiedniego ekwiwalentu. W ten sposób pracodawca ponownie zatrudniający tego samego pracownika nie musi ponosić bezpośrednich kosztów związanych z niezrealizowaniem w ramach poprzedniego stosunku pracy prawa do urlopu wypoczynkowego, pracownik zachowuje zaś możliwość jego wykorzystania w naturze.

Kancelaria prawna K&S Kardasz Staszak spółka partnerska jest w stanie odpowiedzieć na każde pytanie prawne z prawa pracy, w tym również w zakresie ustalenia prawa do urlopów wypoczynków oraz ekwiwalentów pieniężnych w przypadku ich niewykorzystania.

Zapraszamy do kontaktu celem umówienia spotkania z naszym prawnikiem w siedzibie w Gdańsku lub oddziale w Elblągu, a także zapoznania się z ofertą znajdującą się pod adresem Kancelarii https://www.krp-ks.pl/zakres-uslug/.