14.02.2022

Odpowiedzialność odszkodowawcza za zdarzenia medyczne

Zgodnie z ustawą o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2020 r. poz. 849 z późn. zm.) za zdarzenie medyczne uznaje się zakażenie pacjenta biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia albo śmierć pacjenta, będącego następstwem niezgodnych z aktualną wiedzą medyczną:

  1. diagnozy, jeżeli spowodowała ona niewłaściwe leczenie albo opóźniła właściwe leczenie, przyczyniając się do rozwoju choroby;
  2. leczenia, w tym wykonania zabiegu operacyjnego;
  3. zastosowania produktu leczniczego lub wyrobu medycznego (art. 67a).

Ustawodawca wprowadził dwa alternatywne sposoby dochodzenia naprawienia szkody powstałej w skutek zdarzenia medycznego: pozasądowy, przewidziany w ustawie o prawach pacjenta; oraz sądowy, przewidziany przepisami prawa cywilnego (materialnego i procesowego).

  1. Tryb pozasądowy 

Jeżeli dojdzie do zakażenia, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, o którym mowa powyżej, pacjentowi, jego przedstawicielowi ustawowemu lub spadkobiercy zmarłego przysługuje prawo wystąpienia z wnioskiem o ustalenie zdarzenia medycznego do wojewódzkiej komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych właściwych ze względu na siedzibę szpitala, w której doszło do zdarzenia. 

Prawo to przysługuje w terminie 1 roku od dnia, w którym uprawniony dowiedział się o zakażeniu, uszkodzeniu ciała lub rozstroju zdrowia albo nastąpiła śmierć pacjenta, nie później  niż w ciągu 3 lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę.

Po przeprowadzeniu postępowania w sprawie, Komisja wydaje orzeczenie wraz z uzasadnieniem, w którym stwierdza, czy zdarzenie stanowi zdarzenie medyczne w rozumieniu art. 67a ustawy. 

Kwalifikacja danego zdarzenia jako zdarzenia z art. 67a ustawy stanowi podstawę dla dochodzenia roszczeń przewidzianych prawem, w tym odszkodowania i zadośćuczynienia, o których mowa w art. 67k ustawy. Ubezpieczyciel, którego wiąże orzeczenie wojewódzkiej komisji przedstawia uprawnionemu propozycję odszkodowania i zadośćuczynienia, przy czym ich wysokość nie może być wyższa, niż:

  1. 100.000 zł – w przypadku zakażenia, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia,
  2. 300.000 zł – w przypadku śmierci pacjenta.

Jednocześnie podkreślić należy, że powyższe kwoty przysługują wyłącznie z tytułu jednego zdarzenia medycznego w odniesieniu do jednego pacjenta.

Po wpłynięciu propozycji świadczenia, wojewódzka komisja niezwłocznie przekazuje ją do podmiotu uprawnionego, który może ją przyjąć lub odrzucić. 

Przyjęcie propozycji podmiotu odpowiedzialnego, zobowiązuje uprawnionego do złożenia oświadczenia o zrzeczeniu się wszelkich roszczeń o odszkodowanie i zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę mogących wynikać ze zdarzeń uznanych przez wojewódzką komisję za zdarzenie medyczne w zakresie szkód, które ujawniły się do dnia złożenia wniosku. Oświadczenie złożone przez spadkobiercę reprezentującego pozostałych spadkobierców jest wobec nich skuteczne.

Zgodnie z art. 67k ust. 8 ustawy, przyjęta przez uprawnionego propozycja stanowi tytuł wykonawczy, na podstawie którego możliwa jest egzekucja roszczenia w trybie przepisów Kodeksu postepowania cywilnego.

  1. Tryb sądowy

W razie nieprzyjęcia przez uprawnionego propozycji odszkodowania lub zadośćuczynienia przedstawionego przez ubezpieczyciela, uprawniony może dochodzić swoich roszczeń na drodze postępowania sądowego. 

Podkreślić należy, że wybór przez uprawnionego sądowego trybu naprawienia szkody skutkuje koniecznością rozpatrzenia i załatwienia sprawy w oparciu o reżim odpowiedzialności odszkodowawczej prawa cywilnego, co z kolei prowadzi do badania dodatkowych przesłanek takich jak wina, szkoda i związek przyczynowy. 

Jakkolwiek reżim odpowiedzialności cywilnej nie jest obarczony ograniczeniami w zakresie wysokości przyznanego świadczenia, albowiem w tym przypadku Sąd meriti obowiązany jest kierować się zasadami prawa cywilnego w tym zasady pełnego odszkodowania.

Nic nie stoi również na przeszkodzie, aby uprawniony jeszcze przed złożeniem wniosku do wojewódzkiej komisji wystąpił na drogę postępowania sądowego. Jednakże w razie prawomocnego rozstrzygnięcia kwestii odszkodowania lub zadośćuczynienia przez sąd cywilny,  postępowania przed wojewódzką komisją nie wszczyna się, a wszczęte umarza (art. 67b ust. 2 pkt 2 ustawy).

Kancelaria Radców Prawnych K&S Kardasz Staszak spółka partnerska jest w stanie odpowiedzieć na każde pytanie prawne z zakresu prawa medycznego, w tym również z zakresu prowadzenia postępowania przed wojewódzką komisją do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych, jak i sądowego trybu naprawienia szkody zarówno majątkowej jak i niemajątkowej. 

Zapraszamy do kontaktu celem umówienia spotkania z naszym prawnikiem w siedzibie w Gdańsku lub oddziale w Elblągu, a także zapoznania się z ofertą znajdującą się pod adresem Kancelarii https://www.krp-ks.pl/zakres-uslug/.