Zachowek jako instytucja prawa spadkowego stanowi zabezpieczenie osób najbliższych spadkodawcy w szczególności w przypadku dziedziczenia testamentowego.
Kto jest uprawniony do zachowku?
Nie każdy potencjalny spadkobierca ustawowy posiada uprawnienie do dochodzenia zachowku od spadkobiercy testamentowego. W uproszczeniu przyjąć można, iż zgodnie z ustawą zachowek należny jest członkom najbliższej rodziny spadkodawcy:
- zstępnym;
- małżonkowi;
- rodzicom.
Aczkolwiek – nie wszystkie powyżej wskazane osoby są jednocześnie uprawnione do zachowku. Zachowek przysługuje spadkobiercom ustawowym, który dziedziczyliby w danym przypadku, gdyby spadkodawca nie pozostawił testamentu.
Ile wynosi zachowek?
Zasadniczo – zachowek to połowa udziału spadkowego, jaki przypadałby spadkobiercy w przypadku dziedziczenia ustawowego. Wyjątkowo – w przypadku spadkobierców trwale niezdolnych do pracy albo małoletnich zstępnych – jest to udział w wysokości 2/3 przysługującego ustawowo udziału spadkowego.
Czy mogę domagać się wydania przedmiotów wchodzących w skład spadku?
Nie, zachowek jest roszczeniem pieniężnym. Spadkodawca testamentowy – bądź inna osoba zobowiązana z tytułu zachowku (zapisobierca, zapisobierca windykacyjny, obdarowany) ma obowiązek wypłacić uprawnionemu do zachowku odpowiednią kwotę pieniężną.
Kiedy zachowek nie przysługuje?
Zachowek nie ma jednak charakteru bezwzględnego – w oderwaniu od wcześniejszych rozporządzeń majątkiem na rzecz najbliższych, bądź woli testatora. Dlatego roszczenie o zachowek nie powstaje lub zostaje odpowiednio pomniejszone w przypadku:
- otrzymania przez uprawnionego do zachowku darowizny od spadkodawcy;
- powołania spadkobiercy ustawowego do dziedziczenia testamentowego;
- poczynienia zapisów na rzecz spadkobiercy ustawowego;
- a w przypadku zstępnego spadkodawcy – poniesienia przez spadkodawcę kosztów wychowania i wykształcenia spadkobiercy przekraczających przeciętną miarę w danym środowisku.
Utrata roszczenia o zachowek następuje również w przypadku skutecznego wydziedziczenia przez spadkodawcę w testamencie.
Do kiedy mogę się domagać zachowku?
Roszczenie o zachowek ulega przedawnieniu – zasadniczo w terminie pięciu lat od ogłoszenia testamentu.
Kancelaria prawna K&S świadczy usługi w zakresie prawa spadkowego w Gdańsku i Elblągu. Szczegóły: https://www.krp-ks.pl/zakres-uslug/prawo-rodzinne-spadkowe/. Specjaliści Kancelarii K&S to doświadczeni prawnicy doradzający Klientom najlepsze rozwiązania w przypadku konieczności przeprowadzenia postępowania o stwierdzenie nabycia spadku oraz prowadzenia innych spraw związanych z powołaniem do dziedziczenia.
aplikant radcowski
Magdalena Nowacka
Podobne artykuły:
